ARKADY 1981, str. 174, stan bdb- Seria: Muzea Świata Rozmaitość, obfitość i ciągłość historyczna zbiorów sztuki zgromadzonych w Krakowie budzą od dawna wielkie zainteresowanie u swoich i obcych. Dawna stolica Polski, która szczęśliwie przetrwała bez większych zniszczeń najbrutalniejszą ostatnią wojnę światową, przeżywa obecnie swój trzeci z kolei „złoty wiek", wpisując się na listę obiektów światowego dziedzictwa kulturalnego, podlegającego powszechnej opiece i ochronie. Bogatym zbiorom sztuki, zgromadzonym w krakowskich muzeach oraz instytucjach, które wprawdzie nazwy muzeum nie noszą, lecz funkcję muzealną faktycznie pełnią dzięki swym kolekcjom artystycznym udostępnianym publicznie, poświęcona jest nasza publikacja. Protomuzealne zainteresowanie gromadzeniem obiektów rzadkich, cennych i artystycznych ma w tym mieście udokumentowaną tradycję sięgającą wieków średnich. Zaczątki pierwszego muzeum odnajdziemy wśród bogatych dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego już w wieku XV, a rozkwit instytucji muzealnych w wieku XIX utwierdził przywrócenie Krakowowi w czasach niewoli roli duchowej stolicy Polski. Jedyną w swoim rodzaju oprawę tutejszych zbiorów sztuki stanowi samo miasto, przesycone walorami historycznymi i artystycznymi. Owo miasto-muzeum każe nam uczynić przedmiotem uwagi czytelnika najcenniejsze dzieła przynależne do rozmaitych kolekcji, nie zaśtylko zasoby wybranych muzeów, bo wiele świetnych obiektów sztuki w Krakowie kontynuuje do dziś swą egzystencję poza gmachami muzealnymi, często natomiast w ich bezpośrednim sąsiedztwie, stanowiąc ich naturalne dopełnienie i kontynuację. Mowa o dziełach zabytkowej architektury i ich trwałym wyposażeniu, jak np. zamku królewskiego na wzgórzu wawelskim, licznych świątyń i pałaców, sławnych budowli publicznych i kamienic mieszczańskich. Wszystkie one zachowują swe wartości trwając niezmiennie w miejscach swego naturalnego przeznaczenia, a wraz z tymi, którym historia wyznaczyła miejsce w salach galerii muzealnych, tworzą w Krakowie harmonijną jedność, odpowiadającą zarówno dawnemu jak i współczesnemu nam pragnieniu pozostawania w kręgu wartości wyższych, poczuciu ciągłości i trwałości ludzkiej kultury i jej wybitnych materializacji. Studiując siedem wieków sztuki w Krakowie napotkamy tu wielką mnogość szkół, stylów, wielu artystów o wielkiej indywidualności i im tylko przynależnej ekspresji. Ocenę, w jakim stopniu przyjmując powszechne ideały epok nadali oni swym dziełom lokalne piętno, jak siłą artystycznej wyobraźni, pięknem i czystością form oraz techniki wyróżnili swe dzieła, pozostawiamy czytelnikom książki, która wybór tych dzieł prezentuje. Liczba i wartość zbiorów zgromadzonych w Krakowie decyduje o wysokiej pozycji muzeów krakowskich wśród muzeów Polski, a także ustala ich miejsce wśród licznej rodziny muzeów europejskich. Pracują tu znani w świecie eksperci wielu dziedzin muzealnictwa, organizatorzy zaś wielkich międzynarodowych wystaw sięgają do zasobów muzealnych Krakowa przy komponowaniu manifestacji kulturalnych i artystycznych o szerokim zasięgu. Zbiory krakowskie są stale i pieczołowicie wzbogacane, co pozwala ujawniać coraz to nowe i świetne ich walory, których książka ta prezentuje ważny, lecz - nie zapominajmy - niewielki tylko fragment. Większość dzieł sztuki omówionych w niniejszej książce zawdzięcza swe powstanie geniuszowi polskich artystów oraz wrażliwości estetycznej miejscowych zleceniodawców i te dzieła bez wątpienia należą do dziejów sztuki polskiej. W szereg tych polskich dzieł włączono także arcydzieła artystów obcego wprawdzie pochodzenia, ale którzy część swego życia spędzili u nas, pracując dla polskich zleceniodawców. Nadto pokazano dzieła sztuki dawnej wykonane poza Polską przez wybitnych często artystów europejskich, ale na życzenie polskiego nabywcy, które od czasu swego powstania znalazły się w Polsce wzbogacając obraz sztuki naszego kraju. Sądzimy, że dopiero te trzy razem zestawione grupy dzieł dają w miarę prawidłowy obraz sztuki w dawnej Polsce. Rozwój kolekcjonerstwa w w. XIX przyczynił się do wzbogacenia obrazu sztuki w Polsce o dzieła sztuki europejskiej i światowej nabywane przez Polaków za granicą i publicznie udostępniane w muzeach. Wybór tych dzieł, z obrazem Leonarda da Vinci i Rembrandta na czele, umieszczono na końcu niniejszej książki, w tradycyjnym układzie szkół narodowych. Koszt wysyłki 10 zł.
|