Śląsk 1991, str. 184, stan bdb- Śląsk — dzielnica Polski położona najbliżej zachodnioeuropejskich centrów cywilizacyjnych, bogata i najbardziej gospodarczo rozwinięta — przechodził w toku stuleci różne koleje losu, kilkakrotnie zmieniając przynależność państwową. Do XIV wieku byl Śląsk jedną z głównych dzielnic Państwa Piastów, w wiekach XIV—XVI stanowił część Królestwa Czeskiego, do XVIII wieku był prowincją monarchii Habsburgów austriackich, a po wojnach śląskich stal się prowincją pruską wchodzącą następnie w skład cesarstwa i Rzeszy Niemieckiej. Od Wiosny Ludów nasilał się wśród ludności Górnego Śląska proces uświadamiania tożsamości, który doprowadził po kilkudziesięciu latach do wyjątkowego w dziejach Europy zjawiska nazwanego przez historyków odrodzeniem narodowym. Twórcami tego odrodzenia były — wspomagane w późniejszym okresie z zewnątrz — kolejne pokolenia śląskich działaczy narodowych reprezentowane przez takie postacie jak Józef Lompa, Karol Miarka czy Wojciech Korfanty. Klęska Niemiec w I wojnie światowej nie przesądziła o zmianie przynależności państwowej Górnego Śląska. Konieczne były jeszcze trzy powstańcze zrywy ludu śląskiego, które wymusiły na przedstawicielach mocarstw sprzymierzonych decyzję o przyznaniu znacznie większego obszaru niż pierwotnie Odrodzona Polska miała otrzymać. Symboliczną datę odzyskania Śląska wyznaczył dzień 20 czerwca 1922 roku, kiedy to wkroczyły do Katowic wojska polskie. Z przyłączonych do Polski wschodnich skrawków historycznego Śląska utworzono województwo śląskie. Górny Śląsk i jego przemysł — ,,to siedlisko nowoczesności", ,,ta retorta kolosalna, gdzie się ma wygotować wielkie życie potężnej Polski", jak pisał Żeromski —przyczynił się znakomicie do powojennej odbudowy Rzeczypospolitej, stal się też fundamentem jej bytu. Niestety, po 17 zaledwie latach na granicach Śląska znów zapaliły się ognie — zaczęła się II wojna światowa. „Ilustrowany słownik dziejów Śląska" jest pierwszą w naszym piśmiennictwie publikacją, w której zostały zebrane kompendialne wiadomości z tak obszernego chronologicznie zakresu dziejów Śląska. Mimo stosunkowo licznych opracowań specjalistycznych dotyczących historii Śląska — w tym również wydawnictw o charakterze słownikowo-encyklopedycznym, przybliżających niektóre aspekty dziejów tej dzielnicy (jak na przykład „Encyklopedia powstań śląskich" czy w pewnym stopniu ,,300 miast wróciło do Polski" Władysława J. Grabskiego) — śląskie dzieje są nadal zbyt mało znane w szerokich kręgach społeczeństwa polskiego. Publikacja niniejsza powstała między innymi w odpowiedzi na postulaty przedstawicieli środowiska nauczycielskiego zaniepokojonych wyraźnym spadkiem znajomości historii regionalnej. Wydawnictwo ma nadzieję, że książka przynosząca podstawowe wiadomości z zakresu dziejów Śląska — pomijane często w podręcznikach historii Polski — spełni jeszcze inne zadania niż tylko zaspokojenie doraźnych potrzeb edukacyjnych. Słownik zawiera 1000 haseł, które dotyczą: — najważniejszych postaci historycznych i wydarzeń historycznych, — księstw piastowskich, innych jednostek historyczno-administracyjnych i miejscowości, które posiadały prawa miejskie, — organizacji i instytucji działających na obszarze Śląska, — najważniejszych czasopism polskich tu wydawanych. W kilkudziesięciu hasłach przekrojowych i problemowych omówione zostały różne zjawiska zachodzące w dłuższych okresach (między innymi: dzieje Śląska, podziały terytorialne, Piastowie śląscy a tron polski, odrodzenie narodowe, sztuka na Śląsku). Zasięgiem terytorialnym Słownik obejmuje historyczny obszar Śląska: między Brynicą i Przemszą na wschodzie a Kwisą i Nysą Łużycką na zachodzie oraz między pasmem Sudetów na południu a doliną Baryczy na północy. Zasięg chronologiczny: od epoki plemiennej do końca lat trzydziestych XX wieku. Słownik ma charakter popularyzatorski. Treść haseł opracowano na podstawie istniejącej literatury przedmiotu, z której najważniejsze pozycje podane zostały w bibliografii. Integralną częścią Słownika są ilustracje wykonane specjalnie do tej publikacji na podstawie zachowanych przekazów ikonograficznych.
|
randki |
rozrywka |
darmowe aliasy |
darmowe forum |
sklepy |
opinie, testy, oceny |
darmowa toplsta